BTW · Aftrekrecht · Gemengde belastingplicht · december 2025

Gemengde BTW-plicht: algemeen verhoudingsgetal of werkelijk gebruik?

Als gemengde BTW-plichtige kun je de BTW op je aankopen slechts gedeeltelijk recupereren. Welke methode je toepast — en welke formaliteiten daarbij horen — is sinds 2023/2024 grondig gewijzigd.

Een gemengde BTW-plichtige verricht zowel handelingen die aan BTW zijn onderworpen als handelingen die zijn vrijgesteld op grond van artikel 44 W.Btw. Denk aan verhuur van woningen, verzekeringsdiensten, bankactiviteiten of syndicusactiviteiten. De BTW-aftrek op je kosten is dan beperkt tot het deel dat betrekking heeft op je belaste omzet.

Wettelijke basis: Art. 46 W.Btw · Art. 48, § 2 W.Btw (herziening) · KB nr. 3 van 10 december 1969 (art. 12-21bis) · Wet 27 december 2021 (kennisgevingsplicht) · Circulaire 2024/C/53 (12.08.2024)

1. Twee methodes om je BTW-aftrek te bepalen

Als gemengde BTW-plichtige heb je de keuze tussen twee methodes om het recht op BTW-aftrek te bepalen:

Methode 1: Algemeen verhoudingsgetal (art. 46, § 1 W.Btw)

Dit is de standaardmethode. Je past één breuk toe op al je inkomende BTW:

Verhoudingsgetal = BTW-belaste omzet / Totale omzet

Het resultaat wordt afgerond naar de hogere eenheid (bv. 73,2% wordt 74%).

Methode 2: Werkelijk gebruik (art. 46, § 2 W.Btw)

Je gaat per factuur na of deze betrekking heeft op je belaste of vrijgestelde activiteit. De BTW is dan 100% aftrekbaar als de kost uitsluitend betrekking heeft op belaste omzet, en 0% aftrekbaar als de kost uitsluitend betrekking heeft op vrijgestelde omzet. Voor gemengde kosten pas je een bijzonder verhoudingsgetal toe.

2. Verplichte voorafgaande kennisgeving (sinds 2023/2024)

Sinds de wetswijziging van 27 december 2021 is een voorafgaande elektronische kennisgeving verplicht, ongeacht welke methode je toepast:

Methode	Verplicht sinds	Hoe?
Werkelijk gebruik	1 januari 2023	Formulier e604A of e604B via MyMinfin
Algemeen verhoudingsgetal	1 januari 2024	Formulier e604A of e604B via MyMinfin

Let op: minimumtermijn van 3 jaar

Kies je voor werkelijk gebruik, dan moet je deze methode minstens tot 31 december van het derde jaar na de kennisgeving blijven toepassen. Daarna kun je overstappen naar het algemeen verhoudingsgetal via een nieuwe kennisgeving.

3. Wat telt (niet) mee in het verhoudingsgetal?

Niet alle omzet telt mee voor de berekening van het algemeen verhoudingsgetal. Artikel 13 KB nr. 3 sluit expliciet uit:

Uitzonderlijke opbrengsten: verkoop van een investeringsgoed (bv. bedrijfswagen, gebouw)
Bijkomstige onroerende verrichtingen: verkoop van grond, tenzij dit je kernactiviteit is
Bijkomstige financiële verrichtingen: beurs- en kredietverrichtingen, tenzij dit je kernactiviteit is
Incidentele interesten: bv. intra-groep leningen die geen hoofdactiviteit uitmaken

Praktische tip

Verricht je onroerende of financiële handelingen? Ga na of deze tot je specifieke beroepswerkzaamheid behoren. Zo ja, dan tellen ze wél mee. Zo nee, dan worden ze uitgesloten uit de breuk.

4. Voorlopig vs. definitief verhoudingsgetal

Gedurende het jaar pas je een voorlopig verhoudingsgetal toe. Dit is in principe het definitieve verhoudingsgetal van het vorige jaar. Begin volgend jaar, wanneer je omzetcijfers definitief gekend zijn, bereken je het definitieve verhoudingsgetal en maak je een afrekening.

Deze afrekening moet gebeuren in de BTW-aangifte over:

Het eerste kwartaal (uiterlijk 20 april), of
Eén van de eerste drie maanden van het lopende kalenderjaar

5. Herziening van BTW op bedrijfsmiddelen

Voor bedrijfsmiddelen (investeringsgoederen) geldt een langere herzieningsperiode. De oorspronkelijk afgetrokken BTW wordt gespreid herzien op basis van het definitieve verhoudingsgetal van elk jaar:

Type bedrijfsmiddel	Herzieningsperiode	Per jaar
Roerende bedrijfsmiddelen (machines, voertuigen, ...)	5 jaar	1/5 van de BTW
Onroerende bedrijfsmiddelen (gebouwen)	15 jaar	1/15 van de BTW
Gebouwen verhuurd met BTW-optie	25 jaar	1/25 van de BTW

6. De 10-procentpunten-tolerantie

Voor gewone kosten (niet-bedrijfsmiddelen) geldt een tolerantie: je bent niet verplicht een afrekening te maken als het verschil tussen het voorlopige en het definitieve verhoudingsgetal minder dan 10 procentpunten bedraagt.

Voorbeeld

Voorlopig verhoudingsgetal: 65%
Definitief verhoudingsgetal: 72%
Verschil: 7 procentpunten → geen verplichte afrekening

Opgelet bij vrijwillige afrekening

Je mag er vrijwillig voor kiezen om wél een afrekening te doen, ook bij een verschil van minder dan 10 procentpunten. Maar dan moet je deze keuze minstens 5 opeenvolgende jaren consequent volhouden én de BTW-administratie op de hoogte brengen.

7. Opgelegde toepassing door de administratie

De BTW-administratie kan je verplichten om de methode van werkelijk gebruik toe te passen wanneer zij vaststelt dat het algemeen verhoudingsgetal leidt tot een aanzienlijk hogere aftrek dan gerechtvaardigd. Dit kan ook met terugwerkende kracht voor historische aftrek.

8. Jaarlijks mee te delen gegevens

Naast de eenmalige kennisgeving moet je ook jaarlijks bepaalde gegevens meedelen via Intervat, bij de indiening van je BTW-aangifte over het eerste kwartaal of één van de eerste drie maanden:

Het definitieve algemeen verhoudingsgetal van het voorgaande jaar
De opdeling van de aangerekende BTW: volledig aftrekbaar, niet aftrekbaar, gemengd
Bij werkelijk gebruik: het bijzonder verhoudingsgetal voor gemengde kosten

Gerelateerde artikelen

Hulp nodig bij de berekening van je verhoudingsgetal?

Fisc@West helpt je met de juiste keuze tussen algemeen verhoudingsgetal en werkelijk gebruik, én de verplichte formaliteiten.

Geraadpleegde bronnen:

Art. 46 W.Btw (gemengde belastingplicht: algemeen verhoudingsgetal en werkelijk gebruik)
Art. 48, § 2 W.Btw (herziening bedrijfsmiddelen)
KB nr. 3 van 10 december 1969, art. 9-21bis (aftrekregeling en herziening)
Wet van 27 december 2021 houdende diverse bepalingen inzake BTW (BS 31.12.2021) — kennisgevingsplicht
Circulaire 2023/C/63 van 21 juni 2023 (werkelijk gebruik)
Circulaire 2024/C/53 van 12 augustus 2024 (FAQ verhoudingsgetal en werkelijk gebruik)
FOD Financiën, Fisconetplus — geraadpleegd december 2025

Gemengde BTW-plicht: algemeen verhoudingsgetal of werkelijk gebruik?

Als gemengde BTW-plichtige kun je de BTW op je aankopen slechts gedeeltelijk recupereren. Welke methode je toepast — en welke formaliteiten daarbij horen — is sinds 2023/2024 grondig gewijzigd.

Een gemengde BTW-plichtige verricht zowel handelingen die aan BTW zijn onderworpen als handelingen die zijn vrijgesteld op grond van artikel 44 W.Btw. Denk aan verhuur van woningen, verzekeringsdiensten, bankactiviteiten of syndicusactiviteiten. De BTW-aftrek op je kosten is dan beperkt tot het deel dat betrekking heeft op je belaste omzet.

Wettelijke basis: Art. 46 W.Btw · Art. 48, § 2 W.Btw (herziening) · KB nr. 3 van 10 december 1969 (art. 12-21bis) · Wet 27 december 2021 (kennisgevingsplicht) · Circulaire 2024/C/53 (12.08.2024)

1. Twee methodes om je BTW-aftrek te bepalen

Als gemengde BTW-plichtige heb je de keuze tussen twee methodes:

Methode 1: Algemeen verhoudingsgetal (art. 46, § 1 W.Btw)
Dit is de standaardmethode. Je past één breuk toe op al je inkomende BTW:

Verhoudingsgetal = BTW-belaste omzet / Totale omzet

Het resultaat wordt afgerond naar de hogere eenheid (bv. 73,2% wordt 74%).

Methode 2: Werkelijk gebruik (art. 46, § 2 W.Btw)
Je gaat per factuur na of deze betrekking heeft op je belaste of vrijgestelde activiteit. De BTW is dan 100% aftrekbaar als de kost uitsluitend betrekking heeft op belaste omzet, en 0% aftrekbaar als de kost uitsluitend betrekking heeft op vrijgestelde omzet. Voor gemengde kosten pas je een bijzonder verhoudingsgetal toe.

2. Verplichte voorafgaande kennisgeving (sinds 2023/2024)

Sinds de wetswijziging van 27 december 2021 is een voorafgaande elektronische kennisgeving verplicht, ongeacht welke methode je toepast:

• Werkelijk gebruik: verplicht sinds 1 januari 2023 via formulier e604A of e604B (MyMinfin)
• Algemeen verhoudingsgetal: verplicht sinds 1 januari 2024 via formulier e604A of e604B (MyMinfin)

Let op: minimumtermijn van 3 jaar
Kies je voor werkelijk gebruik, dan moet je deze methode minstens tot 31 december van het derde jaar na de kennisgeving blijven toepassen. Daarna kun je overstappen naar het algemeen verhoudingsgetal via een nieuwe kennisgeving.

3. Wat telt (niet) mee in het verhoudingsgetal?

Niet alle omzet telt mee voor de berekening van het algemeen verhoudingsgetal. Artikel 13 KB nr. 3 sluit expliciet uit:

• Uitzonderlijke opbrengsten: verkoop van een investeringsgoed (bv. bedrijfswagen, gebouw)
• Bijkomstige onroerende verrichtingen: verkoop van grond, tenzij dit je kernactiviteit is
• Bijkomstige financiële verrichtingen: beurs- en kredietverrichtingen, tenzij dit je kernactiviteit is
• Incidentele interesten: bv. intra-groep leningen die geen hoofdactiviteit uitmaken

Praktische tip: Verricht je onroerende of financiële handelingen? Ga na of deze tot je specifieke beroepswerkzaamheid behoren. Zo ja, dan tellen ze wél mee. Zo nee, dan worden ze uitgesloten uit de breuk.

4. Voorlopig vs. definitief verhoudingsgetal

Gedurende het jaar pas je een voorlopig verhoudingsgetal toe. Dit is in principe het definitieve verhoudingsgetal van het vorige jaar. Begin volgend jaar, wanneer je omzetcijfers definitief gekend zijn, bereken je het definitieve verhoudingsgetal en maak je een afrekening.

Deze afrekening moet gebeuren in de BTW-aangifte over:
• Het eerste kwartaal (uiterlijk 20 april), of
• Eén van de eerste drie maanden van het lopende kalenderjaar

5. Herziening van BTW op bedrijfsmiddelen

Voor bedrijfsmiddelen (investeringsgoederen) geldt een langere herzieningsperiode. De oorspronkelijk afgetrokken BTW wordt gespreid herzien op basis van het definitieve verhoudingsgetal van elk jaar:

• Roerende bedrijfsmiddelen (machines, voertuigen, ...): 5 jaar herziening, 1/5 per jaar
• Onroerende bedrijfsmiddelen (gebouwen): 15 jaar herziening, 1/15 per jaar
• Gebouwen verhuurd met BTW-optie: 25 jaar herziening, 1/25 per jaar

6. De 10-procentpunten-tolerantie

Voor gewone kosten (niet-bedrijfsmiddelen) geldt een tolerantie: je bent niet verplicht een afrekening te maken als het verschil tussen het voorlopige en het definitieve verhoudingsgetal minder dan 10 procentpunten bedraagt.

Voorbeeld:
Voorlopig verhoudingsgetal: 65%
Definitief verhoudingsgetal: 72%
Verschil: 7 procentpunten → geen verplichte afrekening

Opgelet bij vrijwillige afrekening: Je mag er vrijwillig voor kiezen om wél een afrekening te doen, ook bij een verschil van minder dan 10 procentpunten. Maar dan moet je deze keuze minstens 5 opeenvolgende jaren consequent volhouden én de BTW-administratie op de hoogte brengen.

7. Opgelegde toepassing door de administratie

De BTW-administratie kan je verplichten om de methode van werkelijk gebruik toe te passen wanneer zij vaststelt dat het algemeen verhoudingsgetal leidt tot een aanzienlijk hogere aftrek dan gerechtvaardigd. Dit kan ook met terugwerkende kracht voor historische aftrek.

8. Jaarlijks mee te delen gegevens

Naast de eenmalige kennisgeving moet je ook jaarlijks bepaalde gegevens meedelen via Intervat, bij de indiening van je BTW-aangifte over het eerste kwartaal of één van de eerste drie maanden:

• Het definitieve algemeen verhoudingsgetal van het voorgaande jaar
• De opdeling van de aangerekende BTW: volledig aftrekbaar, niet aftrekbaar, gemengd
• Bij werkelijk gebruik: het bijzonder verhoudingsgetal voor gemengde kosten

Hulp nodig bij de berekening van je verhoudingsgetal? Fisc@West helpt je met de juiste keuze tussen algemeen verhoudingsgetal en werkelijk gebruik, én de verplichte formaliteiten.

Geraadpleegde bronnen:
• Art. 46 W.Btw (gemengde belastingplicht: algemeen verhoudingsgetal en werkelijk gebruik)
• Art. 48, § 2 W.Btw (herziening bedrijfsmiddelen)
• KB nr. 3 van 10 december 1969, art. 9-21bis (aftrekregeling en herziening)
• Wet van 27 december 2021 houdende diverse bepalingen inzake BTW (BS 31.12.2021) — kennisgevingsplicht
• Circulaire 2023/C/63 van 21 juni 2023 (werkelijk gebruik)
• Circulaire 2024/C/53 van 12 augustus 2024 (FAQ verhoudingsgetal en werkelijk gebruik)
• FOD Financiën, Fisconetplus — geraadpleegd december 2025