Aansprakelijkheid beperken als zelfstandige: 4 strategieën om je privévermogen te beschermen

Als eenmanszaak ben je met je volledige vermogen aansprakelijk. Gelukkig bestaan er wettelijke mogelijkheden om dat risico te beperken.

Je start als zelfstandige met een eenmanszaak: eenvoudig, goedkoop en snel geregeld. Maar er zit een keerzijde aan: je privévermogen is niet afgescheiden van je zakelijk vermogen. Schuldeisers kunnen bij financiële problemen dus aanspraak maken op je huis, spaargeld en andere bezittingen.

Gelukkig heeft de wetgever verschillende instrumenten voorzien om dit risico te beperken. In deze blog overlopen we de vier belangrijkste strategieën.

1. Verklaring van onbeslagbaarheid van de gezinswoning

Je gezinswoning is vaak je belangrijkste bezit. Via een notariële verklaring kan je deze beschermen tegen beslag door professionele schuldeisers.

Hoe werkt het?

Je legt een verklaring af bij de notaris die wordt ingeschreven bij het Kantoor Rechtszekerheid
Kostprijs: circa € 1.000 (honoraria + inschrijvingskosten)
De bescherming geldt enkel voor beroepsschulden die ontstaan na de inschrijving
Bij gemengd gebruik (woning + praktijk): volledige bescherming als beroepsgedeelte < 30%

Wettelijke basis: Wet 25 april 2007 betreffende de onbeslagbaarheid van de gezinswoning van de zelfstandige (BS 8 mei 2007)

⚠️ Opgelet

De bescherming geldt niet voor privéschulden, gemengde schulden of schulden uit misdrijf
Bij verhuis vervalt de bescherming (tenzij wederbelegging binnen 1 jaar)
Banken kunnen terughoudend zijn bij kredietaanvragen omdat de woning geen onderpand meer vormt

2. Huwelijkscontract met scheiding van goederen

Ben je gehuwd? Dan kan een huwelijkscontract met scheiding van goederen het vermogen van je partner beschermen tegen jouw zakelijke schulden.

Kernpunten

Elk van beide partners behoudt en beheert eigen vermogen
Schuldeisers kunnen enkel het vermogen van de schuldenaar zelf aanspreken
Wijziging huwelijksstelsel vergt notariële akte
Moet geregeld worden vóór de schulden ontstaan

Wettelijke basis: Boek 2, Titel 3, Hoofdstuk 3 Burgerlijk Wetboek (art. 2.3.46 e.v. BW)

⚠️ Keerzijde

"Alles op naam van je partner zetten" klinkt aantrekkelijk, maar denk na over wat er gebeurt bij echtscheiding of overlijden. Successierechten en alimentatie kunnen dan zwaar doorwegen.

3. Overstap naar een besloten vennootschap (BV)

De meest ingrijpende – maar ook meest effectieve – manier om je privévermogen af te schermen is de oprichting van een besloten vennootschap (BV). Een BV is een rechtspersoon met eigen rechten en verplichtingen.

✓ Goed om te weten sinds WVV 2019

Het oude minimumkapitaal van € 18.550 bestaat niet meer voor de BV. In plaats daarvan moet je voorzien in een toereikend aanvangsvermogen dat is afgestemd op de voorgenomen activiteiten. Dit wordt onderbouwd in een verplicht financieel plan.

Hoe werkt het?

Oprichting via notariële akte (kostprijs: € 1.500 – € 2.500)
Financieel plan met projectie over minstens 2 jaar
Schuldeisers kunnen enkel het vennootschapsvermogen aanspreken
Je privévermogen blijft in principe buiten schot

Wettelijke basis: Art. 5:1 – 5:17 WVV; art. 5:3 WVV (toereikend aanvangsvermogen); art. 5:4 WVV (financieel plan) – Wet 23 maart 2019, BS 4 april 2019

⚠️ Uitzonderingen op beperkte aansprakelijkheid

Persoonlijke borgstelling: heb je persoonlijk borg gestaan voor een krediet? Dan blijf je privé aansprakelijk.
Oprichtersaansprakelijkheid: bij faillissement binnen 3 jaar wegens kennelijk ontoereikend aanvangsvermogen (art. 5:16 WVV)
Bestuurdersaansprakelijkheid: bij kennelijke bestuursfout die bijdraagt tot faillissement (art. 2:56 WVV)

4. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (BA Beroep)

Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering dekt schadeclaims van derden die voortvloeien uit fouten of nalatigheid in je professionele activiteiten.

Praktisch

Premie afhankelijk van sector, omzet en risicoprofiel
Dekking tot bepaald maximumbedrag per schadegeval/jaar
Vaak fiscaal aftrekbaar als beroepskost

✓ Verplicht voor sommige beroepen

Voor bepaalde vrije beroepen is een BA-verzekering wettelijk verplicht: architecten, accountants, belastingconsulenten, advocaten, notarissen, artsen, apothekers, vastgoedmakelaars, enz.

Wettelijke basis: Afhankelijk van beroep (bv. Wet 11 februari 2013 voor architecten; KB 2 september 2003 voor vastgoedmakelaars; Wet 22 april 1999 boekhoudkundige beroepen)

⚠️ Beperkingen

Beschermt niet tegen alle schulden (bv. leveranciersschulden, belastingschulden)
Uitsluitingen in de polis (opzet, fraude)
Franchise en dekkingslimieten

Overzicht: welke maatregel voor welke situatie?

Maatregel	Beschermt	Kostprijs	Complexiteit
Onbeslagbaarheid gezinswoning	Enkel de woning	± € 1.000	Laag
Scheiding van goederen	Vermogen partner	± € 500 – € 1.500	Laag-Middel
Oprichting BV	Volledig privévermogen	± € 1.500 – € 2.500 + jaarlijkse verplichtingen	Hoog
BA-verzekering	Beroepsfouten (tot dekking)	Jaarlijkse premie	Laag

Checklist: bescherm je vermogen

☐ Heb je een eenmanszaak? Overweeg de verklaring onbeslagbaarheid.

☐ Ben je gehuwd in gemeenschap? Bespreek scheiding van goederen met de notaris.

☐ Groeit je onderneming of neem je risico's? Evalueer de overstap naar een BV.

☐ Check of een BA-verzekering verplicht is voor jouw beroep.

☐ Controleer of je bestaande verzekeringen voldoende dekking bieden.

Wil je weten welke aanpak het best bij jouw situatie past?

Neem contact op met Fisc@West voor een vrijblijvend gesprek.

DISCLAIMER – GEBRUIK AI-ONDERSTEUNING

Dit artikel werd opgesteld met ondersteuning van geavanceerde AI-technologie (Claude Opus 4.5). De juridische inhoud is geverifieerd tegen officiële Belgische bronnen:

✓ Wet 25 april 2007 onbeslagbaarheid gezinswoning (BS 8 mei 2007)
✓ Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen – Wet 23 maart 2019 (BS 4 april 2019)
✓ Art. 5:3, 5:4, 5:16 WVV (aanvangsvermogen, financieel plan, oprichtersaansprakelijkheid)
✓ Burgerlijk Wetboek Boek 2, Titel 3 (huwelijksvermogensrecht)
✓ Notaris.be officiële documentatie (december 2025)

Alle wettelijke verwijzingen zijn gecontroleerd op juistheid en actualiteit. AI werd uitsluitend ingezet voor structuur, opmaak en formulering – NIET voor juridische interpretatie.

Dit artikel vervangt geen juridisch advies op maat. Raadpleeg bij twijfel steeds een notaris, advocaat of accountant.